Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından açıklanan verilere göre, Eylül 2023 itibarıyla kısa vadeli dış borç stoku, 2022 yıl sonuna göre %9,6 oranında artışla 163,3 milyar ABD doları oldu.
Bu artışta, Türk Lirası’nın değer kaybının önemli bir etkisi olduğu tahmin ediliyor. Dolar/TL kuru, Eylül 2023’te 17,5 seviyesine yükselirken, 2022 yıl sonunda 13,8 seviyesindeydi. Bu durum, Türkiye’nin dış borç ödemelerini dolar cinsinden yerine getirme maliyetini artırdı.
TCMB’nin açıklamasına göre, Eylül 2023 itibarıyla kısa vadeli dış borç stokunun dağılımı şu şekilde gerçekleşti:
- Bankalar: 64,2 milyar ABD doları (yüzde 39,3)
- Diğer sektörler: 53,4 milyar ABD doları (yüzde 32,8)
Bankaların kısa vadeli dış borç stoku, 2022 yıl sonuna göre %3,3 oranında artış gösterdi. Bu artışta, bankaların yurt dışından kullandıkları kısa vadeli kredilerin artmasının etkisi oldu.
Diğer sektörlerin kısa vadeli dış borç stoku ise, 2022 yıl sonuna göre %1,3 oranında azaldı. Bu azalışta, ithalat borçlarının azalmasının etkisi oldu.
Borçlu bazında incelendiğinde, Eylül 2023 itibarıyla kısa vadeli dış borç stokunun dağılımı şu şekilde gerçekleşti:
- Kamu sektörü: 31,8 milyar ABD doları (yüzde 19,4)
- Özel sektör: 85,7 milyar ABD doları (yüzde 52,5)
Kamu sektörünün kısa vadeli dış borç stoku, 2022 yıl sonuna göre %10,2 oranında arttı. Bu artışta, kamu bankalarının yurt dışından kullandıkları kısa vadeli kredilerin artmasının etkisi oldu.
Özel sektörün kısa vadeli dış borç stoku ise, 2022 yıl sonuna göre %1,8 oranında azaldı. Bu azalışta, ithalat borçlarının azalmasının etkisi oldu.
Alacaklı bazında incelendiğinde, Eylül 2023 itibarıyla kısa vadeli dış borç stokunun dağılımı şu şekilde gerçekleşti:
- Parasal kuruluşlar: 91,7 milyar ABD doları (yüzde 56,1)
- Parasal olmayan kuruluşlar: 70,3 milyar ABD doları (yüzde 43,9)
Kısa vadeli dış borç stokunun döviz kompozisyonu ise şu şekilde gerçekleşti:
- ABD doları: %49,4
- Euro: %23,5
- TL: %9,9
- Diğer döviz cinsleri: %17,2
Sonuç olarak, Türk Lirası’nın değer kaybı, Eylül 2023 itibarıyla kısa vadeli dış borç stokunun artmasında önemli bir rol oynadı. Bu durum, Türkiye’nin dış borç ödemelerini yerine getirme maliyetini artırarak, ekonomi üzerindeki riskleri artırdı.
